Tái định vị con người trong hệ sinh thái
Võ Văn Minh |
TEDxBachDang
• January 2021
Là con người, chúng ta có thể tự hào về nhiều thành tựu: đẩy nhiều loài động vật đến bờ tuyệt chủng hoặc đốn hạ cây cối và mang chúng về nhà. Chúng ta đã “chiến thắng” trong công cuộc tiến hoá này để trở thành sinh vật đứng đầu chuỗi thức ăn. Tuy nhiên, trên thực tế, con người chỉ xếp chung bậc với lợn và cá cơm trong chuỗi thức ăn tự nhiên. Vậy thì, liệu chăng chúng ta nên cân nhắc lại về vị trí, quyền lợi, trách nhiệm và những giới hạn của chính mình?
Trong bài phát biểu của mình, thầy đã sử dụng mối quan hệ “ăn-ở” để giới thiệu về nguyên lí của Sinh thái học. Qua đó, khẳng định con người chỉ là một mắt xích trong hệ sinh thái tự nhiên và thông điệp của Liên Hợp Quốc tại COP12 (2014) "Bảo vệ Đa dạng sinh học đảm bảo cho sự phát triển bền vững" là rất quan trọng. Thầy đưa ra những ví dụ về quan hệ của con người trong thế giới tự nhiên đã được thiết lập mật thiết trong thời kì tiền sử, đó cũng chính là mối quan tự nhiên theo quan điểm sinh thái học (Eco) Thế nhưng vì cái tôi (Ego) mà con người đã chinh phục, cải tạo thiên nhiên qua việc phá rừng, lấp sông, xả thải và biến đổi đặc điểm di truyền của sinh vật,..
Chính từ những lập luận, dẫn chứng khoa học và ví dụ cụ thể trong xã hội loài người, bài phát biểu đã nhận định rằng để giảm thiểu những tác động và hạn chế những hậu quả xấu, con người cần thay đổi tư duy, mà đúng hơn là sự trở về với những nguyên lí nền tảng ban đầu. Và nguyên lí nền tảng ban đầu chính là Cân bằng (âm dương, trên dưới, trước sau, trong ngoài... và cân bằng sinh thái). Ngoài ra, thầy còn nhấn mạnh sụ cân bằng về 3 mục tiêu Kinh tế - Xã hội - Mô trường.
Từ đó, đưa ra lời kêu gọi rằng con người cần phải “nhận thức đúng về vai trò của mình trong hệ sinh thái và hành động bảo vệ thế giới.” Cụ thể là nhận thức con người và thiên nhiên là một, vì vậy con người cần thay đổi cách nghĩ và tôn trọng thiên nhiên hơn để mang lại cuộc sống hạnh phúc, thế giới hòa bình.